Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Türk Organoloji Dergisi (TOD), uluslararası kabul görmüş yayıncılık etik ilkelerini takip eder, kabul eder ve tüm süreçlerinde uygular. Özellikle Committee on Publication Ethics'in (COPE) yıllar içindeki birikimi ve deneyimleri hakkında dergi ekibi (yayıncı, editörler, hakemler vb.) kendini eğitmek için tartışmalara katılır, paylaşımlarda bulunur ve iyi örnekler oluşturur.

 

TOD, COPE'nin Dergi Editörü için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama İlkeleri, Temel Uygulamalar ve Kılavuzlar temelinde etik beyanları belirlemiştir. Bu etik ilkeler, TOD'nin tüm paydaşları (yayıncı, editörler, hakemler, yazarlar) tarafından takip edilmelidir. TOD, etik ilkelerini ve yayın politikaları devamlı güncelleme sorumluluğunda olup, güncellenen bu ilke ve politikalardan tüm paydaşlar haberdar olma ve bunlara uyma sorumluluğundadırlar.

Bu ilkeleri şu şekilde sıralayabiliriz;

Şimdi yazarlar, hakemler ve editörler için bazı temel bilgileri açıklayalım.

 

İntihal, orijinal yazarı ve kaynağı açıkça belirtmeden başka birinin önceki fikirlerini, süreçlerini, sonuçlarını veya sözlerini kopyalamanın etik olmayan eylemidir. Kendine intihal, bir yazarın daha önce yayınlanmış kendi çalışmasının büyük bir bölümünü uygun referanslar kullanmadan kullanması durumunda ortaya çıkar. Bu, aynı makalenin birden fazla dergide yayınlanmasından, daha önce yayınlanmış bir makalenin bazı yeni verilerle değiştirilmesine kadar değişebilir.

 

Tam İntihal: Metinde, fikirde ve dilbilgisinde herhangi bir değişiklik yapılmadan daha önce yayınlanmış içerik tam intihal olarak kabul edilir. Bir kaynaktan alınan tam metni kendisininmiş gibi sunmayı içerir.

Kısmi İntihal: İçerik, yazarın metni kapsamlı bir şekilde yeniden ifade ettiği birden çok farklı kaynaktan bir karışımsa, bu durumda kısmi intihal olarak bilinir.

Kendine İntihal: Bir yazar önceden yayınlanmış araştırmasının tamamını veya bir kısmını yeniden kullandığında, kendinden intihal olarak bilinir. Tam kendinden intihal, bir yazarın daha önce yayınlanmış çalışmasını yeni bir dergide yeniden yayınladığı bir durumdur.

 

Türk Organoloji Dergisi (TOD), herhangi bir şekilde etik olmayan herhangi bir kopyalama veya intihal eylemine kesinlikle karşıdır. İntihalin, bir makalenin büyük bölümlerinin daha önce yayınlanmış mevcut kaynaklardan kopyalanmasıyla meydana geldiği söylenebilir. TOD'ye yayınlanmak üzere gönderilen tüm makaleler, Turnitin/ iThenticate yazılımı kullanılarak intihal açısından çapraz kontrole tabi tutulur.

 

TM, yazarlardan makale gönderimleri için titizlikle intihal raporları ister ve kontrol eder (% 15'in üzerindeki benzerlikler kabul edilemez). İncelemenin ilk aşamalarında intihal olduğu tespit edilen makaleler, haklı olarak reddedilir ve dergide yayınlanmak üzere değerlendirilmez. Yayınlandıktan sonra bir yazının intihal olduğu tespit edilirse, Baş Editör-Yürütücü Editör, belki de bu amaca uygun bir komite yardımıyla ön inceleme yapar. Makalenin kabul edilebilir sınırların ötesinde intihal olduğu tespit edilirse, dergi, yazarın varsa Bağlı Kurumu (Üniversite, Enstitü) ve Finansman Kuruluşu ile iletişime geçecektir. Suistimalin belirlenmesi, TOD'nin intihali not etmek ve intihal yapılan malzemeye bir referans sağlamak için orijinal makaleye ve orijinal makaleden çift yönlü olarak bağlantılı bir beyanda bulunmasına yol açacaktır. İntihal içeren makale de her sayfada işaretlenecektir. Bu durum bir raporla ilgili birime (TEB) iletilir.

 

İntihal Şühesi Durumu: TOD, fikri-sanatsal mülkiyete saygı duyar ve yazarlarının orijinal çalışmalarını korumayı ve teşvik etmeyi amaçlar. İntihal materyali içeren yazılar kalite, araştırma ve yenilik standartlarına aykırıdır. Bu nedenle, TOD'ye makale gönderen tüm yazarların etik standartlara uyması ve herhangi bir biçimde intihalden kaçınması beklenir.

 

Yazar(lar)dan Savunma İstenmesi: Gönderilen veya yayınlanan bir makalede bir yazarın intihal yaptığından şüphelenilmesi durumunda, TOD yazar(lar)la iletişime geçerek iki hafta içinde açıklamasını sunacaktır. sonraki işlemler için bu amaçla oluşturulan TEB'e iletilebilir. TOD, öngörülen süre içinde yazardan herhangi bir yanıt almazsa, ilgili yazara karşı katı işlem yapılması için yazarın bağlı olduğu yazarların kurum yöneticisi ile iletişime geçilecektir.

 

Etik Birim Raporu Hazırlama: TEB, yazarların savunmalarını alarak intihal soruşturmasına ilişkin görüş ve delilleri içeren bir rapor hazırlar. Bu raporu baş editöre verir.

 

Makaleye İlişkin Yaptırım: TOD, intihal içerdiği tespit edilen yayınlanmış makalelere karşı ciddi önlemler alacak ve bunları TOD dergisi web sitesinden (https://turkorganolojidergisi.com/) ve makalenin bulunduğu diğer üçüncü taraf web sitelerinden tamamen kaldıracaktır. Listelenir ve indekslenir. TOD veritabanında yayınlanan herhangi bir makalenin intihal olduğu bildirildiği anda, TOD aynı şeyi araştırmak için bir TEB oluşturacaktır. Makalenin daha önce yayınlanmış bazı çalışmalardan intihal olduğunu tespit ettikten sonra, TOD, yayıncıdan bağımsız olarak orijinal yazarı ve makaleyi destekleyecektir ve aşağıdaki acil önlemlerden herhangi birini veya tümünü alabilir veya komite tarafından önerilen ek eylemleri izleyebilir. TOD, yayınlanan makalenin PDF kopyasını web sitesinden (https://turkorganolojidergisi.com/) kaldıracak ve tam metin makaleye olan tüm bağlantıları devre dışı bırakacaktır. Yayınlanan makale başlığına İntihalli Makale ifadesi eklenir. TOD, dergideki yazar hesabını devre dışı bırakacak ve yazarın gelecekteki tüm gönderilerini 3 yıllık bir süre için reddedecek ve hatta yazarları kalıcı olarak yasaklayacaktır. TOD ayrıca bu tür yazarların listesini tam iletişim bilgileriyle birlikte TOD web sitesinde görüntüleyebilir. (https://turkorganolojidergisi.com/)

 

Yazar(lar)a İlişkin Yaptırım: TOD yazı işleri ofisi, ilgili yazar(lar)a karşı katı önlemler almak için derhal yazar(lar)ın bağlı olduğu (bağlı oldukları) Bağlı Kuruluşların Başkanı ile iletişime geçecektir.

 

Bu bölümün oluşturulmasında etik konulara ilişkin bilimsel bilgi birikiminden, editörlerin deneyimlerinden ve dünyanın en önemli indeksleri olan Scopus ve Web of Science'ın akademik yayıncılık alanındaki deneyimlerinden yararlanılmıştır. Yazarlar, hakemler ve editörler gibi paydaşlarımıza da beyan ettikleri ve üzerinde anlaşmaya vardıkları tüm etik ilkelere bağlı kaldığımızı bildiririz.

 

* TOD, açık erişim akademik bir dergi olup, Genç Bilge Yayıncılık Ltd (Türkiye) “Yayıncı” olarak tanımlanmış olup, TOD'nin editoryal süreçleri bu yayınevi tarafından yönetilmektedir.

 

* Yayıncı, TOD'nin web sitesindeki tüm bilgi ayrıntılarını, yayın politikalarını ve etik beyanları COPE'nin Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri uyarınca düzenlemelidir.

 

* Yayıncı, kabul edilen tüm makaleleri açık erişim ve CC BY-NC-ND lisansı altında yayınlamayı kabul eder.

 

* Yayıncı, editoryal süreçlere ve kararlara asla müdahale etmez.

 

* Yayıncı, editoryal süreçlere ve kararlara asla müdahale etmez.

 

* Yayıncı, TOD'nin editör ekibinin bağımsızlığına saygı duyar.

 

* Yayıncı, etik incelemelerde ilgili kurumlara yardımcı olmayı taahhüt eder.

 

* Yayıncı, TOD'nin yayın politikalarına uymayı garanti eder.

 

Yazar(lar), araştırmasının orijinalliği, yazar katkıları ve alınan fonlar gibi verdiği tüm bilgilerde dürüst ve şeffaf olmalıdır.

 

* Yazar(lar), yayın kurulu üyeleri ile makalesinin hakemlik sürecini etkileyecek herhangi bir iletişim kurmamalıdır.

 

* Yazar(lar), editoryal süreçlerle ilgili sorunlarını öncelikle baş editöre/sorumlu editöre iletmelidir. TOD'Ne farklı ortamlarda iftira atmak gibi haksız, asılsız suçlamalar gibi etik dışı ve hukuken suç teşkil eden bir davranışta bulunmamalıdır.

 

* Yazar(lar), TOD'nin tüm politikalarından ve yazar kılavuzundan haberdar olmadan makalesini göndermemelidir. TOD'nin danışma ve yazar destek birimleri bundan sorumludur. Yazar, makalenin yayınlanma süreçlerinin hızlı işlemesi için özensiz, bilinçsiz ve hatalı gönderim gibi review süreçlerine müdahale etmez.

 

* Yazar(lar), yazar kılavuzundaki tüm detayları uygulamaya istekli olmalıdır. Bazı konuları daha sonra yapacağım şeklinde editörle pazarlık yapmalıdır.

 

* Lisansüstü tezlerden üretilen makalelerde, araştırma ilk yazarın mezuniyetinden önce RMD'ye teslim edilmişse, tez danışmanı makale gönderme ve değerlendirme süreçlerine aktif olarak katkıda bulunacağına dair beyan vermek zorundadır.

 

* Yazarlar, kılavuzda belirtildiği şekilde yayın kuruluna araştırma verilerine ulaşma ve gerektiğinde talep etme hakkını verir. Bu konuda şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine uygundur.

 

* Yazar(lar) tarafından manipülasyon yapılmadan İntihal (benzerlik) Raporu sunulur. Diğer kaynaklardan alıntıların anlamını değiştirmeden kelimeleri değiştiren yazılımları asla kullanmaz (paraphrasing). Kendi cümleleriyle kurguladığı özgün bir araştırma sunar.

 

* İntihal raporları almak için Turnitin, Ithenticate ve benzeri diğer yazılımları kullanır.

 

* Yazar(lar) genel olarak aynı araştırmayı anlatan makaleleri birden fazla dergide veya birincil yayında yayınlamamalıdır.

 

* Yazar, katkıda bulunanların ve katkıda bulunmayanların makale yazarı olarak yazılması veya Teşekkür bölümüne teşekkür edilmesi gerektiği konusunda adil ve etik duyarlılıkla hareket eder.

 

* Yazarlık kavramının hangi yönlerden geçerli olduğunu bilir (örneğin: veri toplamaya yardım etti diye yazar olarak yazmaz). Teşekkür bölümünde yazarın katkılarını kesinlikle belirtir.

 

* Yazar, araştırma sürecinde aldığı izinlerin makalede belirtilmesi veya belirtilmek üzere ayrı izin alınması konusunda ilgili kurumlarla etik ilkeler çerçevesinde hareket eder.

 

* Etik Kurul İzni, tüm araştırmalar için (izin gerektiren araştırmalar, örneğin insan araştırmaları) alır ve makale gönderim sürecinde Dergi Sistemi'ne ekler. Teşekkür bölümünde kararın tarihi ve karar sayısı belirtilir.

 

* Tüm yazarlar, makalelerinin sonuçlarını veya yorumlarını etkilemesi açısından yorumlanabilecek herhangi bir mali veya diğer önemli çıkar çatışmasını makalelerinde açıklamalıdır.

 

* Yazar, makalesi yayınlandıktan sonra makalesinde temelsel, ehemmiyetli ve hatalı bir şey fark ederse, bunu editöre bildirir. Bu da yazara önemli bir sorumluluk yüklemektedir. Makalenin geri çekilmesi veya doğru makalenin yayınlanması seçenekleri editoryal işbirliği ile uygulanmaktadır. Yazar, bu süreçte asla işbirliğinden kaçınma gibi bir davranış sergileyemez.

 

* Yazar, makalesinin submit ederken TOD'nin hangi indekslerde tarandığına ilişkin kontrolünü yapmakta kendi sorumludur. Yayınlanan makalesinin herhangi bir indeksin veritabanından yer alıp almaması konusunda editör ya da yayıncı ile gereksiz diyalogta bulunmaz.

 

Editörlerin Görevleri

* Editörler, submit edilen bir makalenin tüm etik yönlerini incelemekten sorumludur. Bu sorumluluğu bir başkasına yükleyemez, unutamaz veya yok sayamazlar.

* Editörler, yazarların submit ederken yükledikleri intihal (benzerlik) raporunu da alır ve kontrol ederler. Bu görevi bir asistana veya başkasına devretmez.

* TOD'ne davet edilen yayın kurulu üyelerinin seçiminde önyargı ve kişisel çıkar dikkate alınmaz.

* Bir makale için karar verme süresi sınırlamalarına ilişkin kararını yazara bildirir. Yazara karşı dikkatsiz, kayıtsız ve gereksiz bekletme gibi etik dışı davranışlarda bulunamaz.

* Editör, yazarların ırkı, cinsiyeti, cinsel yönelimi, dini inancı, etnik kökeni, uyruğu veya siyasi görüşü-felsefesi gibi konulardan bağımsız-hariç olarak sadece makalenin bilimsel içeriği açısından değerlendirmelidir.

* Editör, bir makalenin değerlendirme süreçlerine ilişkin bilgisini kimseyle paylaşmamalıdır. Bilgi ve belgelerin gizliliği konusunda katı bir tutumu olmalıdır.

* Editör, submit edilen bir makaledeki fikir veya materyali kendi araştırma-çalışmaları için kullanamaz.

* Submit edilen bir makalede yazarla çıkar çatışması varsa, editör doğrudan bu makalenin başka bir editöre atanmasını talep etmelidir.

* Editör, herhangi bir etik sorunla ilgili olarak yayıncı ile yazarın kurumları arasında bir soruşturma yürütülmesinde titizlikle kritik bir rol üstlenir.

* Editör, yıllar önce yayınlanmış olsa bile bir yazarla ilgili etik sorunları ortaya çıkarmakla ilgilenir.

* TOD editörlerinden biri TOD'ne makale submit ettiğinde editörlük görevi iptal edilir. Editör olarak başka bir editör atanarak değerlendirme süreci tarafsız bir şekilde yürütülür.

* TOD editörleri, editoryal becerilerini geliştirmek için COPE'nin deneyimlerini ve paylaşımlarını takip etmeli ve Web of Science Academy gibi platformların sunduğu hizmet içi eğitimlere katılmalıdır.

* Editörler, TOD'nin indekslenme durumu ile ilgili doğru bilgileri web sitesine yansıtır. Ancak editörler, indekslerin kendi web sitelerindeki profil sayfası güncellemeleri gibi oluşabilecek durumlarla ilgili kimseye karşı sorumlu değillerdir.

Hakemlerin Görevleri

* Hakem, makalenin gelişmesinde ve editörün kararında çok etkili bir faktör olduğunun farkında olmalıdır.

* Hakemlik için asgari şartın doktora derecesine sahip olmak olduğunu bilir.

* Hakem, bir makaleyi değerlendirmekte yetersiz kaldığında, makaleye başka bir hakem atanmasını istemelidir.

* Hakem, gözden geçirdiği bir makaledeki bilgi ve fikirleri başkalarıyla tartışmamalıdır.

* Hakem, yazı ile ilgili yorumlarında aşağılayıcı, emir verici veya küçük düşürücü ifadeler kullanmamalıdır. Yazarı uygunsuz bir şekilde eleştirmemelidir. Görüşlerini ifade ederken argümanlarla desteklemelidirler.

* TOD'nin inceleme formu çok ayrıntılıdır. Bu form makalenin tüm detaylarını içerecek şekilde hazırlanmıştır. Hakem, bu formda doldurulması gereken alanları “uygundur, iyidir” gibi kısa ve muğlak bir şekilde doldurma halinde olmamalıdır.

* Hakem, yazarın literatürdeki herhangi bir kaynağa kasten veya yanlışlıkla atıfta bulunup bulunmadığını kontrol etmeli ve editörü bu konuda uyarmalıdır.

* Hakem, yazarın kendine atıf yapıp yapmadığını, yazarın kendi çalışmasına veya akademik çevrede bir araştırma grubunun çalışmasına hakim olup olmadığını, önyargılı bir şekilde alıntı yapıp popülerleştirmediğini kontrol etmeli ve bu durumu argümanlarıyla birlikte editöre bildirmelidir.

* Hakem, hakem atanması için uygunluk durumu ve makaleyi ne zaman review edeceğimi editöre bildirmelidir. Derginin iş akışına müdahale edecek ve yazarın değerli zamanını çalacak kadar pervasızca hareket etmemelidir.