Tar müzik aletinin onarımı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar ve tar parçalarının görevleri
Anahtar Kelimeler:
Tar - Tar yapımı- Tar tamiriÖz
Bu makale, Azerbaycan’ın en önemli milli müzik aletlerinden biri olan tarın yapısı, parçaları, malzeme özellikleri ve bakım-onarım yöntemlerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tar; tut ağacından oyulmuş büyük ve küçük çanak, ceviz ağacından yapılmış sap ve kafa, ebonit ve kapron gibi dayanıklı malzemelerle güçlendirilmiş perde ve eşik sistemlerinden oluşur. Çanak yüzünde kullanılan sığır kalbi zarı (membran), ses üretiminde kritik rol oynar. Simgir adı verilen kanca sistemi telleri sabitlemek için tasarlanmış olup 11 dil içerir. Makalede, eşik (xərək) yapısının ve malzeme seçiminin tellerin titreşim kalitesi üzerindeki etkisi, mızrabın ebonit malzemeden yapılmasının avantajları ve perdelerin kapron ip ile bağlanmasının icra kolaylığına katkısı detaylandırılmıştır. Ayrıca, sap ile gövde arasındaki açı ayarlamaları, sap eğriliklerinin düzeltilmesi, tellerin burgulara bağlanma yöntemleri ve tellerin düzgün geçişini sağlayan kuş eşiği sistemi anlatılmıştır. Membranın ömrünü uzatmak için balık derisi yama, yumuşak deri kaplama, çiriş veya RVA yapıştırıcılarının kullanımı gibi koruma yöntemlerine de yer verilmiştir. Sonuç olarak, tarın her bir bileşeni, ölçü oranı, malzeme seçimi ve montaj tekniği bakımından büyük öneme sahiptir. Usta yapımı ve düzenli bakım, hem ses kalitesinin korunması hem de enstrümanın uzun ömürlü olması açısından vazgeçilmezdir. Bu teknik bilgiler, geleneksel tar yapım sanatının yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması için önemli bir kaynak niteliğindedir.
İndir
Yayınlanmış
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Türk Organoloji Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.