Tar müzik aletinin onarımı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar ve tar parçalarının görevleri

Yazarlar

  • Memmedeli Mirel Memmedov Yazar

Anahtar Kelimeler:

Tar - Tar yapımı- Tar tamiri

Öz

Bu makale, Azerbaycan’ın en önemli milli müzik aletlerinden biri olan tarın yapısı, parçaları, malzeme özellikleri ve bakım-onarım yöntemlerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tar; tut ağacından oyulmuş büyük ve küçük çanak, ceviz ağacından yapılmış sap ve kafa, ebonit ve kapron gibi dayanıklı malzemelerle güçlendirilmiş perde ve eşik sistemlerinden oluşur. Çanak yüzünde kullanılan sığır kalbi zarı (membran), ses üretiminde kritik rol oynar. Simgir adı verilen kanca sistemi telleri sabitlemek için tasarlanmış olup 11 dil içerir. Makalede, eşik (xərək) yapısının ve malzeme seçiminin tellerin titreşim kalitesi üzerindeki etkisi, mızrabın ebonit malzemeden yapılmasının avantajları ve perdelerin kapron ip ile bağlanmasının icra kolaylığına katkısı detaylandırılmıştır. Ayrıca, sap ile gövde arasındaki açı ayarlamaları, sap eğriliklerinin düzeltilmesi, tellerin burgulara bağlanma yöntemleri ve tellerin düzgün geçişini sağlayan kuş eşiği sistemi anlatılmıştır. Membranın ömrünü uzatmak için balık derisi yama, yumuşak deri kaplama, çiriş veya RVA yapıştırıcılarının kullanımı gibi koruma yöntemlerine de yer verilmiştir. Sonuç olarak, tarın her bir bileşeni, ölçü oranı, malzeme seçimi ve montaj tekniği bakımından büyük öneme sahiptir. Usta yapımı ve düzenli bakım, hem ses kalitesinin korunması hem de enstrümanın uzun ömürlü olması açısından vazgeçilmezdir. Bu teknik bilgiler, geleneksel tar yapım sanatının yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması için önemli bir kaynak niteliğindedir.

Yazar Biyografisi

  • Memmedeli Mirel Memmedov

    Dr. Mamedali Mirali Mamedov, müzik araştırmacısı, müzik aleti restoratörü. 2010 yılından bu yana Azerbaycan Milli Konservatuvarı'nda "Milli Müzik Aletlerinin İyileştirilmesi" araştırma laboratuvarının başında çalışmaktadır. Yıllar içinde Mamedali Mamedov'un 64 bilimsel çalışması Telif Hakları ve Fikri Mülkiyet Hakları Ajansı'nda kaydedilmiş ve onlarca bilimsel makale ile konferans materyali yayımlanmıştır. Antik müzik aletlerinden oluşan "Zamanların İzinde" adlı topluluk, Mamedali tarafından kurulmuştur. Mamedali Mamedov, Milli Askeri Bando için 4 köşeli davul, bir kare davul ve bir "chovgan" (orkestra şefi batonu) yapmıştır. Bununla birlikte, bilim insanı farklı kayıtlarda ses çıkaran yeni müzik aletlerini geliştirmiş ve bu aletleri müzik aletlerimiz veritabanında Telif Hakları Ajansı ile kaydettirmiştir. 2018 yılında "Azerbaycan Halk Müzik Aletlerinin İyileştirilmesi" adlı kitap yayımlanmıştır. E-mail: mammadovmammadali51@gmail.com

Yayınlanmış

2025-10-04

Sayı

Bölüm

Araştırma Makalesi

Nasıl Atıf Yapılır

Tar müzik aletinin onarımı sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar ve tar parçalarının görevleri. (2025). Türk Organoloji Dergisi, 2(2), 67-76. https://turkorganolojidergisi.com/index.php/tod/article/view/20